Karaçay-Malkar Türkçesinde Mental Fiiller

KARAÇAY-MALKAR TÜRKÇESİNDE MENTAL FİİLLER

DR. ESRA GÜL KESKİN

Bir dilin söz varlığı o dile ait temel sözcükler ve o dili konuşan insanların kültürel ögelerinin yansıtıldığı birtakım unsurlardan oluşur. Bu söz varlığı içerisinde fiiller, ayrı bir sözcük türünü meydana getirir. Türkçenin yapısını ve farklılığını ortaya koyan fiiller, belirli özelliklerle diğer sözcük türlerinden ayrılır. Dil çalışmaları açısından fiillerin yapı, işletim ve anlam bakımından gösterdiği özellikleri ortaya koymak oldukça önemlidir. Fiillerin yapısal ve işletimsel özelliklerini ortaya koyan önemli çalışmalar yapılmıştır. Günümüzde fiilleri anlamsal olarak sınıflandırmanın önemini dile getiren ve bu gereklilik doğrultusunda bir fiil sınıflandırması önerisinde bulunan çalışmalar da fiillerle ilgili literatüre katkı sağlamaktadır. Fiil sınıflandırmalarında karşımıza çıkan bir fiil grubu, “mental fiiller”dir. Mental fiillerle veya mental fiillerin alt gruplarıyla ilgili çalışmalar, Türkçenin tarihî ve çağdaş lehçeleri veya bir eser örnekleminde doktora ve yüksek lisans tezleri, makaleler, bildireler ve kitap çalışmaları yoluyla ortaya konmaktadır. Elinizdeki çalışmada Karaçay-Malkar Türkçesindeki mental fiiller tespit edilmiş ve bu fiiller algı, biliş, duygu ve ifade fiilleri olarak dört alt gruba ayrılarak tespit edilen örnekler üzerinden incelenmiştir.