TATAR ÇOCUK OYUNLARI Hareketli Oyunlar İNCELEME | SÖZLÜK

TATAR ÇOCUK OYUNLARI

Hareketli Oyunlar

İNCELEME | SÖZLÜK

ERKAN KARAGÖZ

Bu kitapta, günümüzde kadim Türk yurdu İdil-Ural bölgesinde varlıklarını sürdüren Kuzey Türklerinden Tatar boyu çocuklarının oynadığı “hareketli oyunlara” yer verilmiştir. İncelemesi yapılan bu oyunlar hareket işlevlerine göre kovalamacalı (40 oyun), koşmacalı-koşuşturmacalı (19 oyun), köşe-yer-eş kapmacalı (15 oyun), göz bağlamacalı (9 oyun), hedef almacalı (33 oyun), güç sınamacalı (17 oyun), ip atlamacalı (5 oyun), el tokatlamacalı (8 oyun), eş zamanlı hareket etmeceli (7 oyun), saklamacalı (10 oyun) ve koşullanmacalı (16 oyun) şeklinde on bir alt başlıkta sınıflandırılmıştır. Ayrıca çalışmanın sonunda kullanılan oyun malzemesinden hareketle bir sözlük hazırlanmıştır. Sözlükte oyun adlarının tanımları yapılmaya çalışılmış, oyunlarda kullanılan oyun gereçlerinin, oyun terimlerinin ve özel ifadelerin açıklamaları verilmiştir.

Tatar çocukları; anne babalarından, nine dedelerinden; hatta atalarının atalarından bir kültür mirası olarak devraldıkları bu oyunları zamanın değişen şartlarına uyum sağlayarak ister açık ister kapalı alanda olsun; evde, okulda, etkinlik salonunda ya da sahasında, avluda, kapı önlerinde, bahçede, parkta, meydanda, düzlükte, çayır-çimende, sokakta, mahallede; yani oyun oynamaya elverişli her yerde oynamaktadır. Bu oyunların bazıları çeşitli oyun gereçleriyle bazıları da gereçsiz olarak oynanmaktadır. Oyunların bir kısmı da yapılarında barındırdıkları atışma, türkü ve daha çok tekerlemelerle oynanmaktadır. Bu oyunların asıl amacı sosyalleşerek eğlenmek olsa da bununla birlikte öğrenme faktörü devreye girerek çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlamaktadır.